Empire State Binası

Empire State binası
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________

Empire State binası - Günbatımı
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________

Empire State binası ve arka planda yeni Dünya Ticaret Merkezi
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________

Empire State binasının (sağda) 86.ve 102. katları arasındaki ledler,
farklı tarihlerde farklı renklerde yanıyor. Tarihlerine göre renkler şurada.
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________


New York kütüphanesinin penceresinden Empire State binası.
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________

Empire State binasının girişi.
(Fotoğraf: MÖG)
______________________________________________________________________________________________

Tavandaki işlemelere dikkat; 23 ayar altın kaplama.
(Fotoğraf: SEG)
______________________________________________________________________________________________

Asansörler
(Fotoğraf: MÖG)
______________________________________________________________________________________________


1930 yılının fütüristik süslemeleri (Sol üstten saat yönünde: Duvarcılık, Isıtma, Beton, Makineler.)
(Fotoğraflar: MÖG & SEG)
______________________________________________________________________________________________

Empire State binasının uydu fotoğrafı. Gölge boyuna dikkat!
______________________________________________________________________________________________

Empire State Binası

Empire State binası, geçmişte ABD'nin zenginliğinin ve kudretinin sembolü olarak işlev görüyor. Bunda 250'den fazla film için set olarak Empire State'i seçen Hollywood'un katkısı küçümsenemez elbette. Superman, Örümcek Adam ve Hancock gibi süper kahraman hikayelerinin vazgeçilmez mekanı olan bina, Taxi Driver gibi kültlerden Sleepless in Seattle gibi romantik komedilere de dekor oluyor. King Kong'u belirtmeden geçmek olmaz tabi. Andy Warhol delisi, sırf binanın gece görüntüsünden oluşan sekiz saatlik bir film bile yapıyor. Kimse izlemiyor haliyle. 

İlginç Bilgiler

İşçiler yemek yerken.
Arka planda Central Park ve Upper West Side.
102 katlı binanın yüksekliği, antenle birlikte 460 metreye ulaşıyor.

Empire State binasının kapısından yılda 3 buçuk milyon kişi giriyor. Yılda 100 yıldırım çekiyor.

İnşaat yükseldikçe, işçilerin yemek servisini yapan yemekhane de zaman kazanmak amacıyla üst katlara taşınıyor.

Empire State binasının kendine ait bir posta kodu var: 10118.
  
Uçağın daldığı yer.
Chrysler otomobil şirketinin sahibi Walter Chrysler kendi adını taşıyacak bir binanın inşaatını 1929 yılında başlatıyor ancak binanın kaç kat olacağını gizli tutuyor. Bunun üzerine General Motors'un sahibi John Raskob, adını Empire State koyacağı bir bina yaptıracağını ilan ediyor. Raskob, mimar olarak tayin ettiği Lamb'a ilk şu soruyu soruyor: "Devrilmeyecek en yüksek kaç katlı bina yapabilirsin?" Empire State binası 1931 yılında açıldığında New York'un ve dünyanın en yüksek binası unvanını 11 aydır taşımakta olan Chrysler binasından alıyor; bu unvanı 41 yıl sonra 1972'de Dünya Ticaret Merkezi'ne (İkiz Kuleler) devrediyor. 2001 yılında DTM'nin uğradığı saldırılarda yıkılması sonucu, New York'un en yüksek binası unvanını geri alıyor. O ara yüksek binaların pek de güvenli olmadığı kanısında varmış olacak ki sahibi 2002 yılında Empire State binasını satıyor. Kaça gitti bilemiyoruz ne yazık ki.

Evelyn McHale
28 Temmuz 1945 günü ABD Hava Kuvvetlerine ait bir B-25 bombardıman uçağı, sis nedeniyle yolunu kaybederek Empire State binasına 79. katta kafadan dalıyor. Uçağın üç mürettebatı ve binadaki 11 kişi ölüyor, 26 kişi yaralanıyor. Yangın nedeniyle halatı kopan bir asansör 75 kat düşüyor, içinden bir kızcağız canlı çıkıyor. 

1947 yılında bir Mayıs günü, 23 yaşındaki Evelyn McHale Empire State binasının 86. katındaki gözlem platformundan atlayarak intihar ediyor. Cebinden çıkan intihar notundan aşk acısından veya daha büyük ihtimalle psikolojik bir rahtsızlıktan mustarip olduğu anlaşılan McHale, 33. caddede park halinde bulunan, Birleşmiş Milletler'e ait bir limuzinin üstüne düşüyor. O sırada yoldan geçmekte olan bir gazeteci McHale'in fotoğrafını çekiyor ve bu fotoğraf gazete ve dergilerde "en güzel ölü" veya "en güzel intihar" başlıklarıyla yayınlanıyor. İlginç!

Meraklısına: Sanat

Empire State binası, "art déco" denen sanat akımını temsil ediyor. 20. yüzyılın başlarında Fransa'da ortaya çıkan ama özellikle Amerika'da çabucak yaygınlaşan "art déco"nun özelliği, geometrik şekilleri kullanması, simetriyi baş tacı etmesi, özellikle yuvarlak ve keskin köşeleri bir arada kullanması. Öte yandan, ok şeklinde belli bir yönü -genellikle yukarıyı- gösteren desenler, tasarımın ilericiliğine ve teknolojiye vurgu yapıyor.

Meraklısına: Tarih

Empire State binasının şu anda bulunduğu blok, New York'un merkezi ise de, geçmişte banliyö olarak nitelendirilen "uptown" bölümünde kalıyormuş. 1799 yılında bu bloğun da içinde bulunduğu yedi buçuk bloğu (33. Sokak ile 36. Sokak ve 6. Cadde ile Lexington Caddesi arası) 2600 dolar karşılığı satın alan bir vatandaş burayı 25 yıl çiftlik olarak kullandıktan sonra 10 bin dolara satmış. Şimdi torunları göğüslerini gere gere "buralar hep bizimdi" dese hakları var. İlginç şekilde, 1800-1825 yılları arasında ABD'de deflasyon olduğundan, 1799 yılının 2600 doları 1825 yılının 1730 dolarına denk düşüyor. Dolayısıyla vatandaş iyi kar yapmış denebilir. (Amerika'da enflasyon rakamları için şurası.)

Birkaç kez daha el değiştirdikten sonra 1893 yılında buraya Waldorf-Astoria Oteli dikiliyor ve 1928'de, bizim Ağaoğlu gibi, New York'un en ünlü gayrimenkul zenginlerinden olan Astor ailesine ait olan bu otel 20 milyon dolara Bethlehem (Beytüllahim - Ekmek evi) Mühendislik Şirketine satılıyor (1799 yılının 2600 doları 1928'de halen 2600 dolar).

Mimarlığını Columbia Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde ve Paris'te Ecole des Beaux Arts (Güzel Sanatlar Okulu)'da mimarlık okumuş olan William Lamb'ın yaptığı binanın temeli 22 Ocak 1930 tarihinde atılıyor; 13 Kasım 1930 tarihinde binanın kaba inşaatı bitiyor. 1930 yılında ABD'nin gelmiş geçmiş en büyük ekonomik krizini yaşadığını da hatırlatalım. Lamb'ın New York'ta tasarladığı bir diğer güzel bina olan Standard Oil binası ile ilgili bir postamız da olacak nasipse.

1 Mayıs 1931 tarihinde dönemin ABD Başkanı Herbert Hoover Washington DC'den Empire State'in şalterini açarak binanın açılışını yapıyor.